Jakie leki wykorzystywane są w leczeniu astmy oskrzelowej? 

Astma oskrzelowa jest przewlekłą chorobą występującą z bardzo dużą częstotliwością. Ze względu na powszechność tego schorzenia, każdy farmaceuta musi znać dokładnie leki, które są stosowane w jej leczeniu.  

Jakie grupy leków stosuje się w leczeniu astmy oskrzelowej? 

• Glikokortykosteroidy wziewne 

Wykazują silne działanie przeciwzapalne, działając hamująco na aktywność fosfolipazy A2 i blokując syntezę prozapalnych eikozanoidów. Do efektów ich działania zaliczamy redukcję obrzęku błony śluzowej, zmniejszenie nadreaktywności oskrzeli, zahamowanie wydzielania śluzu oraz rozkurcz oskrzeli.  

Dzięki podawaniu ich wziewnie lek zostaje dostarczony bezpośrednio do dróg oddechowych, co umożliwia zastosowanie mniejszych dawek.  

Stosowanie glikokortykosteroidów wziewnych wiąże się z ryzykiem zwiększonej podatności na zakażenia grzybicze w obrębie gardła i jamy ustnej, może pojawić się kaszel, chrypka oraz osłabienie głosu. Bardzo ważne jest, aby edukować pacjenta o konieczności płukania jamy ustnej po każdym zastosowaniu preparatu z wGKS, ponieważ znacząco obniża to ryzyko występowania wymienionych działań niepożądanych. Ogólnoustrojowe skutki uboczne tych leków są rzadkie, ze względu na podanie wziewne, jednak też mogą się pojawiać u niektórych pacjentów i obejmują: zespół Cushinga, spowolnienie wzrostu, czy osteoporozę.  

Przykładami wykorzystywanych glikokortykosteroidów są: budezonid, beklometazon, cyklezonid i flutykazon. 

• Beta2-adrenomimetyki 

Mechanizm ich działania opiera się na pobudzaniu receptorów beta2, mają one wpływ na autonomiczny układ nerwowy powodując rozszerzenie oskrzeli. Pośrednio działają także poprzez hamowanie uwalniania substancji kurczących oskrzela, neurotransmiterów, zmniejszają przepuszczalność naczyń, dzięki czemu ograniczają obrzęk oskrzeli, a także zwiększają wydzielanie śluzu przez nabłonek dróg oddechowych. 

Mogą być one stosowane wziewnie, dzięki czemu unikamy działania ogólnoustrojowego tych leków. 

Leki te mogą prowadzić do działań niepożądanych objawiających się przyspieszeniem akcji serca, drżeniem mięśni, ryzykiem hipokaliemii, zaburzeniami snu oraz zaburzeniami metabolicznymi. 

Wyróżniamy beta2-mimetyki krótko działające (SABA), które są stosowane doraźnie oraz długo działające (LABA) wykorzystywane w leczeniu kontrolującym. 

Do tych grup zaliczaemu salbutamol (SABA), salmeterol, formoterol, indakaterol, wilanterol, czy olodaterol (LABA). 

• Cholinolityki wziewne 

Są to leki będące kompetycyjnymi antagonistami receptorów muskarynowych, działają niejako przeciwstawnie do acetylocholiny, powodując rozszerzenie oskrzeli oraz redukcję wydzielania śluzu.  

Mają zdecydowanie mniejsze znaczenie w terapii astmy niż glikokortykosteroidy i beta2-mimetyki. Włącza się je do farmakoterapii w przypadku astmy o ciężkim przebiegu oraz pacjentów, którzy nie tolerują beta2-mimetyków. 

Cholinolityki są dość bezpiecznymi lekami, ale mogą przyczyniać się do występowania suchości błon śluzowych, bóli głowy oraz nudności i zaparć. 

Wyróżniamy cholinolityki krótko (SAMA) i długo (LAMA) działające. W przypadku SAMA jest konieczność powtarzania dawek leku kilka razy dziennie, natomiast LAMA przyjmuje się raz na dobę. 

Najczęściej wykorzystywanymi lekami z tej grupy są: tiotropium, glikopironium, umeklidynium i ipratropium. 

• Leki przeciwleukotrienowe 

Mechanizm działania tej grupy leków opiera się na hamowaniu ścieżki leukotrienowej przemiany kwasu arachidonowego, są one antagonistami receptorów CysLT1. Efektami ich działania jest rozszerzenie oskrzeli oraz ograniczenie wydzielania śluzu w drogach oddechowych.  

Do tej grupy leków należy montelukast, którego jednym z działań niepożądanych jest możliwość wywoływania myśli samobójczych.  

• Metyloksantyny 

Metyloksantyną stosowaną w terapii astmy oskrzelowej jest teofilina. Powoduje ona rozkurcz oskrzeli oraz pobudzanie ośrodka oddechowego, a także poprawia klirens śluzowo-rzęskowy.  

Głównymi działaniami niepożądanymi wywoływanymi przez tą grupę leków są zaburzenia o charakterze sercowo-naczyniowym oraz dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. 

Po więcej informacji na temat terapii astmy oskrzelowej sięgnij do kursu Astma i POChP. Wytyczne leczenia i dostępne leki, który dostępny jest na platformie farmaceuta.pro.